Χτισμένη στους πρόποδες της Κλινίτσας, η Μονή Αιμυαλών μοιάζει με αρχιτεκτονικό θαύμα μέσα στη φύση, έχοντας παίξει παράλληλα κομβικό ρόλο στην ιστορία του μαρτυρικού θανάτου του αδερφού του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και των συντρόφων του, οι οποίοι, εν μέσω διώξεων από τις Οθωμανικές αρχές, βρήκαν καταφύγιο σε έναν ληνό δίπλα ακριβώς από τη Μονή.
Ο ληνός είναι ένα παραδοσιακό αγροτικό κτίσμα που χρησίμευε σαν βοηθητικός εργαστηριακός χώρος ή σαν αποθήκη για τα σταφύλια και τον πρόχειρο βρασμό του μούστου. Σε ένα τέτοιο κτίσμα κατέφυγε το 1806 μια ομάδα έξι Ελλήνων κλεφτών υπό την ηγεσία του αδελφού του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Γιάννη, οι οποίοι βρήκαν μαρτυρικό θάνατο από τουρκικό απόσπασμα που ειδοποιήθηκε από μοναχό της Μονής Αιμυαλών.
Μια ιστορία αυτοθυσίας και ηρωισμού που προηγήθηκε της Ελληνικής Επανάστασης, και στιγμάτισε τις σχέσεις της Μονής με τον ένδοξο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Σε απόσταση περίπου 70 χλμ. από την Τρίπολη και 2,5 χλμ. από τη Δημητσάνα, σε υψόμετρο 885 μ. στους πρόποδες της Κλινίτσας (πρόβουνο του Μαινάλου), “σφηνωμένη” στη νότια πλευρά ενός απόκρημνου βράχου, δεσπόζει η εντυπωσιακή Ιερά Μονή της Παναγίας Αιμυαλών.
Η Μονή επανιδρύθηκε λίγο πριν το 1600 από τον ιερομόναχο Γρηγόριο Κοντογιάννη και την αδελφή του, μοναχή Ευπραξία Κοντογιάννη, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την επιγραφή που σώζεται στη νότια πλευρά του καθολικού της Μονής. Φέρεται να οφείλει την ονομασία της στην καταγωγή των δύο ιδρυτών της που κατάγονταν από το χωριό Αιμυαλοί στην Αλαγονία της Μεσσηνίας.
Στο πέρασμα των αιώνων, η Μονή υπέστη πολλές μετατροπές και προσθήκες, και σήμερα απλώνεται σε δύο πτέρυγες που σχηματίζουν ένα Τ, με την οριζόντια κορυφή να βρίσκεται σχεδόν ολόκληρη μέσα στον βράχο και την κάθετη γραμμή, σαφώς μικρότερη, να περιλαμβάνει έναν τριώροφο πύργο.
Το καθολικό της ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης βασιλικής, μεγάλο μέρος του οποίου βρίσκεται κάτω από τον βράχο. Αγιογραφήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα από τους αδερφούς Δημήτριο και Γεώργιο Μόσχο, οι οποίοι ακολούθησαν τα πρότυπα της Κρητικής Σχολής.
Σχετικά με την προσφορά της στους αγώνες για την ανεξαρτησία της Ελλάδας, υπήρξε εξίσου σημαντική με αυτήν των υπολοίπων μοναστηριών της περιοχής. Στα Ορλωφικά, ένα τμήμα της κάηκε, ενώ στην Επανάσταση του 1821, προσέφερε πολύτιμη οικονομική βοήθεια, καθώς ο ηγούμενός της, Παρθένιος Φ. Παπαδόπουλος, υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας.
Το 1925, κι ενώ βρισκόταν σε παρακμή, συγχωνεύθηκε και προσαρτήθηκε στη Μονή Προδρόμου μέχρι και το 2006, όταν με έγκριση της Ιεράς Συνόδου επανιδρύθηκε ως ανεξάρτητη ανδρώα Μονή και ως τέτοια λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Ξεκινώντας από τη Δημητσάνα, λίγο πριν φτάσουμε στη Μονή Αιμυαλών, δύο μεγάλα κυπαρίσσια περικλείουν ένα μικρό πέτρινο κτίσμα, τον Ληνό των Κολοκοτρωναίων. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό κτίριο που χρησίμευε για το πάτημα των σταφυλιών και το βράσιμο του μούστου στην παραγωγή του κρασιού.Εκεί, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές αλλά και την αφήγηση του ίδιου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, την 1η Φεβρουαρίου του 1806, ομάδα κλεφτών αποτελούμενη από τον αγαπημένο του αδερφό Γιάννη (που εξαιτίας του χαρακτήρα του ονομαζόταν Ζορμπάς), τον εξάδελφό του Γιώργο (Καπετάν Γιώργα από τον Αετό Τριφυλίας) και άλλους τέσσερις άνδρες, καταδιωκόμενοι από τους Τούρκους, κατέφυγαν στη Μονή Αιμυαλών για διανυκτέρευση, παρά το γεγονός ότι ο μετέπειτα οπλαρχηγός Ελληνικής Επανάστασης τους είχε συστήσει να μην την πλησιάσουν.
Τα χρόνια εκείνα ήταν πολύ δύσκολα για την ελληνική κλεφτουριά. Ήδη από το 1805, ο Πατριάρχης Καλλίνικος Ε’ είχε εκδώσει αφορισμό κατά των κλεφτών της Πελοποννήσου, και μάλιστα με εγκύκλιο που διαβάστηκε σε όλες τις εκκλησίες, υποχρεώνοντας τους ιερείς και τους πολίτες να τους προδίδουν στις τουρκικές αρχές.
Σε ένα από τα αμπέλια της Μονής, οι έξι άνδρες βρήκαν έναν καλόγερο να κλαδεύει και του ζήτησαν φαγητό, καθώς και να μεταφέρει τις ανάγκες τους στον ηγούμενο. Ο μοναχός τους προσέφερε τρόφιμα, όμως στη συνέχεια, αντί να μεταφέρει τις πληροφορίες στον ηγούμενο, τους κατέδωσε στους Τούρκους.
Λίγη ώρα αργότερα, ένα τουρκικό απόσπασμα κατέφτασε στην περιοχή και πολιόρκησε τον ληνό, στον οποίο είχαν κλειστεί οι έξι άνδρες. Μετά από πολύωρη μάχη, οι Τούρκοι, χρησιμοποιώντας θειάφι και κερί, κατάφεραν να βάλουν φωτιά στο κτίσμα που ήταν γεμάτο από κληματόβεργες, με αποτέλεσμα οι έξι Έλληνες να επιχειρήσουν ηρωική έξοδο. Κατά την έξοδό τους, σκότωσαν πολλά μέλη του τουρκικού αποσπάσματος, όμως και οι ίδιοι βρήκαν τελικά μαρτυρικό θάνατο.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αγνάντευε τον θάνατο του αδερφού του και των υπολοίπων παλληκαριών από το απέναντι βουνό, την Κλινίτσα, όπου σε ανάμνηση του γεγονότος έχει στηθεί ένας μεγάλος σταυρός. Οι Τούρκοι δεν σεβάστηκαν τις σορούς των νεκρών κλεφτών. Τα κεφάλια τους στάλθηκαν αρχικά στη Δημητσάνα και στη συνέχεια στην Τρίπολη, όπου κρεμάστηκαν σε πλάτανο κεντρικής πλατείας, η οποία σήμερα φέρει το όνομα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Ο Ληνός των Κολοκοτρωναίων έχει ανακαινισθεί πλήρως και είναι επισκέψιμος για το κοινό, ενώ σε έναν από τους τοίχους του κτίσματος έχει τοποθετηθεί μαρμάρινη επιγραφή που περιγράφει την παραπάνω ιστορία που έλαβε χώρα λίγα χρόνια προτού ξεσπάσει μαζικά πια η Ελληνική Επανάσταση.
Διαδρομες
Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου
Χτισμένη στη βάση ενός απότομου κάθετου βράχου, περίπου 200 μέτρα από την όχθη του ποταμού Λούσιου, η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, με την πλούσια ιστορία και προσφορά στον αγώνα των Ελλήνων για την απελευθέρωση, προκαλεί δέος σε κάθε επισκέπτη.
Ιερά Μονή Φιλοσόφου (Κρυφό Σχολειό)
Ιδρύθηκε το 963 μ.Χ. από τον αρχιγραμματέα του βυζαντινού Αυτοκράτορα Νικηφόρου Β’ Φωκά, τον Ιωάννη Λαμπαρδόπουλο, που της έδωσε και το προσωνύμιο “Φιλοσόφου”. Το 1691, η Μονή μεταφέρθηκε σε νέα τοποθεσία (Νέα Μονή) για ευκολότερη πρόσβαση.
Μονή Αιμυαλών - Ληνός Κολοκοτρωναίων
Ο ληνός είναι ένα παραδοσιακό αγροτικό κτίσμα που χρησίμευε σαν βοηθητικός εργαστηριακός χώρος ή σαν αποθήκη για τα σταφύλια και τον πρόχειρο βρασμό του μούστου.
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Η νεροτριβή και ο αλευρόμυλος, το ρακοκάζανο, το βυρσοδεψείο και ο μπαρουτόμυλος, συνθέτουν τα κομμάτια ενός ολοκληρωμένου “παζλ” παράδοσης, το οποίο φιλοξενείται στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης.
Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Δημητσάνας
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Οικία Παλαιών Πατρών Γερμανού
Η οικογένεια του Παλαιών Πατρών Γερμανού εγκαταστάθηκε στη Δημητσάνα περίπου το 1720 και, σύμφωνα με πληροφορίες, διέμενε στην εν λόγω οικία μέχρι και το 1897.
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Ιερά Μονή Αιμυαλών – Ληνός Κολοκοτρωναίων
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Στεμνίτσας
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Αρχοντικό των Δεληγιανναίων
Το οίκημα δεσπόζει στον Πάνω Μαχαλά του ιστορικού χωριού Λαγκάδια, το οποίο, εκτός από σημαντικούς χτίστες, χάρισε στην Ελλάδα την περίφημη οικογένεια των Δεληγιανναίων, προεστών του Μοριά πριν από την Επανάσταση. Από την οικογένεια Δεληγιάννη προήλθαν και δύο Πρωθυπουργοί στα χρόνια μετά την απελευθέρωση.
Αγιονέρι
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι γραφές ιστορικών της Επανάστασης, στις 20 Μαρτίου του 1821, στην περιοχή “Αλώνι του Καλλιντέρη” στο Αγιονέρι Γορτυνίας, οι Γεώργιος και Δημήτριος Πλαπούτας κήρυξαν τον απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στον Οθωμανικό ζυγό.
Ιστορικός Πύργος Πλαπούτα
Ο ιστορικός Πύργος του Στρατηγού Πλαπούτα που έπαιξε σημαίνοντα και καθοριστικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821 δεσπόζει αναστηλωμένος στο χωριό Παλούμπα, τη γενέτειρα του Δημήτριου Πλαπούτα
Ληνός των Κολοκοτρωναίων
Ο ιστορικός Πύργος του Στρατηγού Πλαπούτα που έπαιξε σημαίνοντα και καθοριστικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821 δεσπόζει αναστηλωμένος στο χωριό Παλούμπα, τη γενέτειρα του Δημήτριου Πλαπούτα
Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Στεμνίτσας
Ο ιστορικός Πύργος του Στρατηγού Πλαπούτα που έπαιξε σημαίνοντα και καθοριστικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821 δεσπόζει αναστηλωμένος στο χωριό Παλούμπα, τη γενέτειρα του Δημήτριου Πλαπούτα
Οικία Παλαιών Πατρών Γερμανού
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Δημητσάνας
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Ληνός των Κολοκοτρωναίων
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Στεμνίτσας
Το γραφικό και ιστορικό χωριό της Δημητσάνας αποτελεί βασικό θεματοφύλακα ιστορικών και λαογραφικών παραδόσεων του ελληνικού γένους. Στη βιβλιοθήκη της, εκτός από τα εμπλουτισμένα με 35.000 τόμους βιβλίων ράφια.
Holy Monastery of Zoodochos Pigi
Built only ten years after the fall of Constantinople, the Holy Monastery of Zoodochos Pigi or Chrysopigi kept alive the flame of liberation during the difficult years when Greece was under Ottoman occupation.
Holy Monastery of Saint John the Baptist
Built at the base of a steep vertical rock, about 200 meters from the bank of the Lousios river, the Holy Monastery of Saint John the Baptist, with its rich history and contribution to the struggle of the Greeks for liberation, inspires awe in every visitor.
Holy Monastery of the Philosopher (Krifo Scholio)
It was founded in 963 AD by the chief secretary of the Byzantine Emperor Nikephoros II Phokas, Ioannis Lampardopoulos, who also gave the name "Philosopher" to the Monastery. In 1691, the Monastery was relocated (New Monastery) for easier access.
Aimyalon Monastery-Linos of the Kolokotronis family
A linos is a traditional agricultural building that served as wine press for the grapes and the rough boiling of the must.
Open-Air Waterpower Museum
The fulling mill and the flour mill, the still, the tannery and the gunpowder mill compose the pieces of a complete "puzzle" of tradition, which is housed in the Open-Air Waterpower Museum.
Dimitsana Historic Public Library
The picturesque and historical village of Dimitsana is a key depository of historical and folklore traditions of the Greek nation. In its library, apart from the shelves enriched with 35,000 volumes of books, the visitor can also admire important relics and memorabilia from various moments of the glorious past.
House of Germanos III of Old Patras
The family of Germanos III of Old Patras settled in Dimitsana around 1720 and resided in this house until 1897. Today, in the renovated building there are exhibits that are family heirlooms of the great hierarch, as well as excerpts from his autobiography.
Manor of the Deligiannis family in Lagkadia
The building dominates the Upper Side of the historic village of Lagkadia, from which prominent builders came, as well as the famous Deligiannis family, prefects of the Peloponnese before the Revolution.
Agioneri
The building dominates the Upper Side of the historic village of Lagkadia, from which prominent builders came, as well as the famous Deligiannis family, prefects of the Peloponnese before the Revolution.
Historic Plapoutas Tower
The historic Tower of General Plapoutas, which played an important and decisive role in the Revolution of 1821, dominates the village of Paloumpa, the birthplace of Dimitrios Plapoutas, an important commander in the struggle for liberation.
The Linos of the Kolokotronis family
The historic Tower of General Plapoutas, which played an important and decisive role in the Revolution of 1821, dominates the village of Paloumpa, the birthplace of Dimitrios Plapoutas, an important commander in the struggle for liberation.
Holy Monastery of Saint John the Baptist, Stemnitsa
The historic Tower of General Plapoutas, which played an important and decisive role in the Revolution of 1821, dominates the village of Paloumpa, the birthplace of Dimitrios Plapoutas, an important commander in the struggle for liberation.
